TẠI SAO TẤT CẢ CÁC THIẾT BỊ Y TẾ CẦN ĐƯỢC VỆ SINH KỸ LƯỠNG TRƯỚC KHI XỬ LÝ?
Các dụng cụ và vật liệu được sử dụng trong một ca phẫu thuật sẽ bị phủ đầy máu và các phần mô còn sót lại. Chúng cũng có thể đã tiếp xúc với hóa chất, chất lỏng, bụi bẩn. Các dụng cụ có bản lề có thể còn sót lại máu và mô từ quá trình phẫu thuật. Các ống của các dụng cụ rỗng cũng có thể đầy những chất bẩn này. Trước khi tiến hành khử trùng, các thiết bị đã sử dụng cần được chuẩn bị cho việc tái xử lý tại điểm sử dụng để đảm bảo vận chuyển an toàn và giảm thiểu rủi ro cho nhân viên CSSD. Quy trình này không thay thế cho việc làm sạch.
Làm sạch trước (Precleaning): Theo The Joint Commission (JCI), làm sạch trước là việc loại bỏ máu, dịch cơ thể và/hoặc tải lượng vi sinh vật nhìn thấy để ngăn chặn sự đông cứng của chất bẩn hoặc sự phát triển của màng sinh học do sự chậm trễ trong xử lý. Làm sạch trước là cần thiết khi hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất (IFU) yêu cầu.
Làm sạch trước là bắt buộc đối với một số, nhưng không phải tất cả, các vật dụng. Các vật dụng y tế/phẫu thuật cần làm sạch trước sẽ được chỉ định rõ ràng trong hướng dẫn sử dụng của chúng (IFU). IFU cũng sẽ mô tả các quy trình và vật liệu cần sử dụng cho việc làm sạch trước. Các tổ chức phải tuân thủ IFU đối với tất cả các vật dụng được xác định là cần làm sạch trước.
Làm sạch trước có thể bao gồm việc lau chùi vật dụng hoặc rửa các ống (các kênh hoặc khoang trong một số dụng cụ). Nó cũng có thể bao gồm việc giữ cho vật dụng ẩm, bằng cách ngâm nó trong nước hoặc hóa chất tẩy rửa, hoặc che phủ nó bằng khăn ướt. Đây là một bước quan trọng, vì khi các vật liệu bẩn bị khô hoặc bám dính vào các vật dụng, việc loại bỏ chúng sau này sẽ khó khăn hơn nhiều và có thể làm giảm hiệu quả của các quy trình khử trùng hoặc tiệt trùng.
Làm sạch sơ bộ tại chỗ giúp kéo dài tuổi thọ của dụng cụ phẫu thuật vì máu khô và nước muối có thể gây ăn mòn thép không gỉ và làm cho việc làm sạch dụng cụ phẫu thuật trở nên khó khăn hơn nhiều (2).
Làm sạch trước tại điểm sử dụng xảy ra đối với các vật dụng bán thiết yếu như ống nội soi, mà sau đó sẽ trải qua quá trình khử khuẩn mức độ cao. Thực hành này được điều chỉnh bởi hướng dẫn sử dụng (IFU) và là một bước thiết yếu để đảm bảo việc tái xử lý an toàn cho những vật dụng này.
Làm sạch trước đối với các vật dụng quan trọng sẽ được tiệt trùng sau đó có thể được thực hiện tại điểm sử dụng, nếu được hướng dẫn bởi IFU. Tuy nhiên, đối với một số thiết bị, việc làm sạch trước tại điểm sử dụng không an toàn hoặc không được khuyến nghị theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Theo hướng dẫn của IFU, các vật dụng nên được giữ ẩm cho đến khi có thể thực hiện làm sạch. Các tổ chức có thể tham khảo các hướng dẫn dựa trên bằng chứng và hướng dẫn của nhà sản xuất để biết thêm thông tin về làm sạch trước đối với các vật dụng quan trọng.
Nhân viên y tá hoặc kỹ thuật viên được đào tạo và có kỹ năng có thể thực hiện làm sạch trước cho các thiết bị bán thiết yếu và thiết yếu (quan trọng) tại điểm sử dụng, trước khi thực hiện làm sạch và khử khuẩn mức độ cao/tiệt trùng. Quy trình làm việc của tổ chức sẽ giúp xác định ai sẽ thực hiện làm sạch trước. Tuy nhiên, tất cả những người thực hiện các hoạt động này phải được giáo dục, đào tạo và giám sát đầy đủ theo các chính sách và quy trình của tổ chức liên quan đến năng lực.
Làm sạch trước tại điểm sử dụng không thay thế quy trình làm sạch – đây là bước khởi đầu của quy trình làm sạch (2).
Các hướng dẫn sau đây nên được tuân theo trước khi gửi dụng cụ đến trung tâm CSSD để làm sạch
- Sử dụng thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE) phù hợp để bảo vệ bản thân
- Loại bỏ bất kỳ vải hoặc vật dụng dùng một lần và xử lý các vật dụng này một cách thích hợp:• Các vật sắc nhọn, như lưỡi dao và kim, nên được vứt bỏ đúng cách.• Phân loại các vật sắc nhọn có thể gây nguy hiểm cho nhân viên chăm sóc sức khỏe.
- Loại bỏ chất bẩn lớn trên dụng cụ bằng cách lau bằng khăn sạch và ẩm. Làm sạch trước (ví dụ: ngâm hoặc xịt) giúp ngăn chặn chất bẩn khô trên thiết bị và làm cho chúng dễ làm sạch hơn.
- Sản phẩm làm sạch được sử dụng phải phù hợp với thiết bị y tế và được nhà sản xuất thiết bị phê duyệt.
- Nếu sử dụng các sản phẩm dựa trên chất tẩy rửa, đảm bảo rằng chúng được pha loãng đúng theo tỷ lệ khuyến cáo.
- Tránh ngâm dụng cụ quá lâu.
- Không sử dụng dung dịch muối (saline) để ngâm vì nó có thể làm hỏng một số thiết bị y tế.
- Các vật dụng bị ô nhiễm nên được chứa trong các container đặc biệt, hoàn toàn kín, chống rò rỉ và chống đâm thủng trước khi vận chuyển.
- Các dụng cụ bẩn nên được mở ra và giữ ẩm:• Xịt bằng dung dịch enzyme.• Che phủ bằng khăn ướt với nước (không phải dung dịch muối) hoặc bọt, xịt, hoặc gel đặc biệt dành cho mục đích này.
- Không vận chuyển trong các container chứa nước vì nước có thể gây nguy cơ bắn tóe.
Không nên ngâm dụng cụ trong chất khử khuẩn trước khi làm sạch:
Ngâm dụng cụ trong dung dịch chlorine 0.5% hoặc bất kỳ chất khử khuẩn nào khác trước khi làm sạch không được khuyến nghị vì các lý do sau:
- Có thể làm hỏng hoặc ăn mòn dụng cụ: Các chất khử trùng có thể gây tổn hại cho bề mặt và chức năng của dụng cụ y tế.
- Chất khử trùng có thể bị bất hoạt bởi máu và dịch cơ thể, điều này có thể tạo ra nguồn ô nhiễm vi sinh vật và hình thành màng sinh học.
- Vận chuyển các vật dụng bị ô nhiễm ngâm trong chất khử trùng đến khu vực làm sạch có thể gây rủi ro cho nhân viên y tế và dẫn đến việc xử lý không đúng cách và hư hỏng dụng cụ.
- Có thể góp phần vào sự phát triển của kháng thuốc kháng sinh đối với các chất khử trùng: Việc sử dụng chất khử trùng không phù hợp có thể làm gia tăng nguy cơ kháng thuốc.
Nguồn tham khảo
- Các vấn đề phòng ngừa và kiểm soát nhiễm trùng trong môi trường chăm sóc – Infection Prevention and Control Issues in the Environment of Care (The Joint Commission), trang 80, 85, 87
- Khử nhiễm và tái xử lý thiết bị y tế cho các cơ sở chăm sóc sức khỏe (WHO) – Decontamination and Reprocessing of Medical Devices for Health-care Facilities (WHO), trang 44,45
